Hout is sinds eeuwen één van belangrijkste grondstoffen. Het werd gebruikt om huizen te bouwen, meubelen en kleine gebruiksvoorwerpen te maken. Tevens zorgde hout voor het verwarmen van het huis en tegelijk deed het dienst om eten te bereiden. Dit ging ettelijke eeuwen zonder problemen totdat de mens industrie uitvond. Snel veel kunnen vervaardigen om meer te kunnen verkopen en meer winsten te maken zorgde ervoor dat de grondstof hout snel slinkt.
Zestig tot zeventig jaar geleden klonken de eerste noodkreten dat het verkeerd ging met onze wouden. Hout werd schaars. Alternatieve materialen deden hun intreden om de steeds meer groeiende industrie te kunnen bevoorraden. De eerste toepassingen om te recycleren in gebruik en de eerste OSB platen kwamen op de markt, toen nog vezelplaten genoemd. Grondstof was versleten en onherstelbare houten voorwerpen die vermaalt werden om samen met lijm een nieuw materiaal te vormen.
Op zich was daar niets verkeerd mee. Het was een relatief goedkoop materiaal dat in het naoorlogse Europa kon voorzien in de nodige noodzakelijke goederen om de nieuw groeiende markt te voorzien van betaalbare waren. Al snel was de voorraad oud hout te klein op te voldoen van de nieuwe en snelgroeiende markt van namaak hout. Ook vers gerooide bomen kwamen in aanmerking om de stijgende productie te kunnen volgen.
Natuurbescherming was uiteindelijk het beste argument om een halt te vragen van deze evolutie.
Voor een belangrijk deel is de vraag vanuit natuur beweging wel gehoord, toch is er aan deze industrie geen effectieve stop gekomen.
Hout recycleren loopt uit de hand
Elk jaar worden echt houten meubelen vernietigd. Niet omdat zij versleten zijn of onherstelbaar geworden zijn, nee zij gaan door de molen omdat er geen moeite in gezien wordt om terug hergebruikt tte worden. Kasten, tafels en stoelen verdwijnen in de containers terwijl er niet meer aan mis is dan een krasje her en der.
Gans dit vernietigingsproces gaat ten kosten van een hele boel energie en extra nieuwe materialen om er een nieuw product uit te maken, spaanderplaat (OSB) en MDF platen. Dit gaat zo verder terwijl het herstellen van een paar krassen voor een paar honderd euro kan gedaan worden. De machines welke nodig zijn om die meubeltjes te vermalen komen echt niet toe met een paar honderd euro aan elektriciteit.
Eén van de veel aangevoerde excuses is dat er voor dat hout geen markt is. Wat zijn er veel mensen welke blij zouden zijn met een gebruikt meubel, zelfs als er klein mankementje aan is. Nu moeten die zelfde mensen tevreden zijn met minderwaardige producten gemaakt uit het zogenaamde nieuwe gerecycleerde materiaal dat op zich minder duurzaam is.
Duurzaam gemaakt om eeuwen mooi te blijven
Honderden jaren werden gebruiksvoorwerpen, waaronder meubelen zoals; kasten, tafels, stoelen en bedden, met zorg vervaardigd uit hout. Door de jaren heen hebben deze meubels bewezen heel functioneel te zijn maar vooral zeer duurzaam te zijn. Hout is strek en wat nog bijzonder is, zij zijn gemakkelijk herstelbaar met hout. Zij werden gekocht om een leven lang mee te gaan.
Desondanks de grote duurzaamheid konden de vakmannen destijds hun hele leven goed hun brood verdienen. Was het geen nieuw meubel dan was er genoeg herstelwerk om de dag te vullen. Of het ging om een dure kast of een goedkoper bijzet tafeltje, het werd met zorg en respect behandeld.
Op dit ogenblik kopen mensen meubelen met de bedoeling om er slechts beperkte tijd gebruik van de maken. Gans onze maatschappij is afgestemd op consumeren. Ook dure zaken worden niet beschouwd lang mee te kunnen. De nieuwe materialen zoals OSB en MDF zijn relatief goedkope bouwstoffen, maar zijn tegelijk minder sterk (duurzaam) dan hun houten broeders. Toch worden de nieuwe meubelen bijzonder duur verkocht, om dan na een kort leven van vijf tot tien jaar te worden vervangen door een nieuw stel.
Wat een verspilling aan grondstoffen, zeg maar overconsumptie.
Een belangrijk deel van die grondstoffen komt uit het vermalen van oude houten meubels, anderzijds uit vers gerooide bomen en voor een klein deel uit recyclage van nieuwe tijd meubeltjes. Dit maakt dat steeds minder duurzame gebruiksvoorwerpen overblijven. Tevens zorgt dit voor een ongezonde druk op het reeds zo schaarse hout van de door de natuur voorziene bomen.
Het houten meubel vroeger was ook duur in verhouding tot, maar had een levensduur waardoor op een mensenleven gezien de investering relatief laag was. Lonen waren laag doch er was een evenwicht tussen gebruiksduur en kostprijs, mensen hadden zo de tijd om te leven. Nu zijn de lonen enorm veel groter maar kunnen de mensen niet meer rekenen op een lange gebruikstijd, waardoor zij genoodzaakt zijn om opnieuw veel te investeren in noodzakelijke goederen en is steeds meer tijd nodig om het nodige geld te verdienen.
Het enige correcte antwoord op deze problematiek is hergebruik voor recycleren.
Hergebruik is noodzakelijk om te zorgen dat onze kleinkinderen en hun kinderen nog zouden weten en kunnen genieten van de schoonheid en het nut van uit hout vervaardigde huizen, meubelen en een hele reeks kleinood. Zelfs onze kinderen herinneren zich niet meer waar al de bomen vroeger hebben gestaan. Alleen als er geen herstellen of gebruiken meer mogelijk voor die oude kast is het tijd om te recycleren.
Is er een markt voor oude spullen? Ja, dat bewijst de antiekmarkt en de vraag naar vintage spullen. Helaas is deze markt ook vergiftigd. Mensen willen alleen kopen als het ongebruikt is. Zo goed als nieuw, onbeschadigd wordt belangrijker gevonden dat dat al die oude spullen gebruiksvoorwerpen zijn. Gebruikte goederen kunnen niet nieuw of onbeschadigd zijn, maar hebben een eigen karakter omdat zij al zo lang dienst hebben bewezen.
Onze maatschappij heeft nood aan een grondige mentaliteitswijziging. Mensen moeten dringend opnieuw waardebesef krijgen. Het besef dat grondstoffen niet eindeloos voorhanden zijn. Daarnaast moeten fabrikanten beseffen dat de nieuwe producten zoals kunststoffen massa energie vragen en dat verkeerd gekozen methoden een aanslag doen op de nu ter beschikking zijnde energie.
Om deze problemen in onze samenleving op te lossen zal het noodwendig zijn dat oude wijsheden en de nieuwe ideeën van nu in overeenstemming worden gebracht.
De band tussen mens en hout
Geen opmerkingen:
Een reactie posten